Het is een vraag die ik mezelf de laatste tijd wel eens stel. Een hele redelijke vraag aan iemand die dagelijks praat over hoe ze op haar manier de wereld een stukje mooier wil maken, en meer dan terecht. Mijn relatie met dieren is een hele rare, vind ik zelf. Ik hou van dieren (zo puur, zo mooi, zo waardevol!), en tegelijkertijd consumeer ik ze. Ik ga recht tegen mijn eigen principes van “goed zijn voor al het leven op aarde” in, en toch ga ik ermee door. Wat is er mis met mij?

“Als ik erover nadenk, vind ik het onzin dat we nu nog dieren gebruiken, en eigenlijk ben ik erop tegen”

Onlangs ging ik met mijn vriend een hapje eten in de stad. Niks geks: gewoon een goede borrelplank en een bord pasta. Als hoofdgerecht bestelde ik bewust de ravioli met bospaddenstoelen en zoete aardappel, één van de weinige vegetarische opties. Want dat voelde goed, en ik had besloten om vaker vegetarisch te eten  (desalniettemin at ik gewoon serranoham van de borrelplank, dus zo standvastig ben ik nog niet). Tijdens het eten kletsten we een beetje over ditjes en datjes die ons bezig hielden. Op een gegeven moment kwam het onderwerp ‘veganistische schoenen’ (waar ik onlangs over schreef) ten sprake. Ik vroeg me hardop af waarom we in deze tijd eigenlijk nog dieren gebruiken (al is “misbruiken” meestal helaas een beter woord), en al helemaal in zo’n enorme mate. Ik kwam al snel tot de conclusie dat ik het onzin vind dat we anno 2016 nog dieren gebruiken, en al helemaal in zulke grote getale. Sterker nog: eigenlijk ben ik erop tegen. We hebben het simpelweg niet nodig nodig. Já, dieren bevatten allerlei waardevolle voedingsstoffen, maar die kunnen we inmiddels met gemak uit allerlei andere producten halen. We hebben dieren ook niet meer nodig om onszelf warm te houden, want ook daar zijn allerlei alternatieven voor. De laatste tijd denken mijn vriend en ik vaak na over dit onderwerp en de afgelopen maanden aten we minstens 3 keer in de week vegetarisch (ik eet zo goed als alleen nog maar vlees met het avondeten, verder vrijwel niet) en we kopen uitsluitend biologisch vlees. Mijn vriend zei dat hij het goed vindt om minder dieren te consumeren (hij zou echter niet zo snel vegetariër worden, en dat vind ik helemaal prima), waarna ik mezelf hardop de vraag stelde: “Waarom zouden we überhaupt nog dieren consumeren?” Er komen steeds betere alternatieven bij en als er over een paar jaar écht gelijke alternatieven (zowel in textuur, kwaliteit én kosten) bestaan, waarom zouden we dan überhaupt nog dieren laten lijden en sterven voor ons? “Maar dan sterven ze uit”, probeerde mijn vriend nog. Waarop ik meteen zei: “Ik denk van niet, maar stél dat je gelijk hebt, is dat dan niet minder erg dan dat er een heel ras is dat vrijwel continu lijdt?”

Waarom ik nog dieren eet en gebruik? Ik vind het een moeilijke en zelfs pijnlijke vraag, want ik heb er geen antwoord op waar ik zelf achter sta. Hoe gek is dat?

Zoals je misschien wel kunt lezen, heb ik vrij idealistische gedachten als het op dieren consumeren aankomt: al mijn bovenstaande uitspraken zouden ook van een veganist kunnen komen. En tóch eet ik vlees, ben ik een grootverbruiker van zuivel en draag ik leer. Ik heb qua overtuiging alles in me om geen dieren meer te consumeren, maar toch doe ik het. En dat vind ik zelf net zo gek als jij, de lezer van dit stuk, het waarschijnlijk vindt. Inmiddels ben ik op een punt gekomen dat ik niet anders meer kan dan mezelf recht in de ogen kijken en mezelf de vraag stellen: “als je zo idealistisch bent, waarom ben je dan geen veganist?” Ik moet eerlijk toegeven dat ik dat een beetje een pijnlijke vraag vind, die ik – héél eerlijk – liever vermijd. Ik heb er namelijk geen antwoord op waar ik zelf genoegen mee kan nemen. Gelukkig heb ik redelijk wat zelfkennis en ik heb dan ook wel een eerlijk antwoord. Ik weet van mezelf dat ik, hoewel ik het liever niet toegeef, meer een kortetermijn-what’s-in-it-for-me?-dame ben dan ik zou willen. Ik heb erover nagedacht en ik denk dat dit mijn “M-m-maar…’s” (a.k.a. slechte redenen, als ik voor mezelf spreek) zijn waarom ik dieren consumeer.

M-m-maar…1:  Ik vind vlees en zuivel lekker
Ik vind vlees lekker. Érg lekker. Een goede, sappige hamburger, een perfecte biefstuk, een Unox rookworst uit het vuistje, een lekkere Serranoham. Ik vind echt vlees bijna altijd (véél) lekkerder dan vegetarische alternatieven. Nog lastiger vind ik dat kaas zo ongeveer mijn leven is. Ik hou zó van kaas (Franse druip- en stinkkazen, oohhmmmhhh) dat ik niemand anders ken die ook maar een beetje bij mijn liefde in de buurt komt. Maar helaas weet ik dat reguliere melk wordt verkregen van melkkoeien met een niet al te best leven. De gedachte dat ik geen (of in ieder geval erg beperkt) kaas meer zou mogen eten, beangstigt me wel een beetje.

M-m-maar…2: Vlees eten is makkelijk
Dat is wel écht zo. Als je vlees eet, mag je alles van de kaart kiezen en ben je een gemakkelijke mee-eter voor anderen. Je hoeft niet na te denken of kritisch te zijn en je hoeft niet (of minder) na te denken over voedingsstoffen die je eventueel met andere producten moet vervangen. Ik denk dat dit hetzelfde geldt bij mode: kritisch zijn is de moeilijke weg en dat vereist aandacht en wilskracht.

M-m-maar…3: Leer is zo mooi
Ik vind leer een heel mooi materiaal. Neem mijn My Paper Bag: die wordt prachtig oud door de jaren heen. Geleefd leer vind ik prachtig en suede ook. In mijn hardnekkige hersentjes is leer nog steeds het allerhoogste kwaliteitsproduct, niks kan dat evenaren. Maar tegelijkertijd weet ik door het gebruiken van tassen van Matt & Nat dat dit onzin is: veganistisch ‘leer’ is een geweldig alternatief. Voor schoenen heb ik nog weinig betaalbare alternatieven gezien die ik mooi vind, dus dat wordt nog een projectje.

M-m-maar…4: Alternatieven zijn duur
Dit argument kan ik snel van de tafel vegen. Ja, die heerlijke Kipstuckjes van De Vegetarische Slager zijn even duur als 600 gram normale kipfilet, maar ten eerste: dan eet je toch gewoon minder ‘vlees’? Bovendien: als je de aanbiedingen in de gaten houdt, kun je een heel arsenaal inslaan om in te vriezen. Slimme keuzes maken is niet duur! En ten tweede: maaltijden hoeven niet per se een op vlees lijkende vleesvervanger te bevatten om waardig te zijn.

M-m-maar…5: Het is een ver-van-mijn-bed-show
Dit is misschien wel de belangrijkste ‘M-m-maar…’. Alle punten die ik hierboven benoem, bestaan enkel en alleen omdat ik de connectie met het dier niet voel als ik naar een dood lapje vlees of een prachtig paar schoenen zit te kijken. Ik ben zo’n slappeling die nooit een dier zou kunnen slachten, en zelfs niet naar filmpjes ervan kan kijken. En ja, dat neem ik mezelf kwalijk. Ik vind dat we al onze keuzes onder ogen moeten kunnen komen, alleen dat maakt ons echt. En daar hecht ik heel veel waarde aan.

Ik moet en zal door die mentaliteitsverandering heen. Dat zal niet van de één op de andere dag gebeuren, maar ik kom er wel.

Ik kan niet anders tot de conclusie komen dat van vleeseter naar vegetariër (en misschien ooit veganist) gaan voor mij een diepgewortelde mentaliteitsverandering is. Het is een grote overgang, die ik van mezelf aan moet gaan (en waarvan ik weet dat ik hem ook echt aan zál gaan op een bepaald punt). Dat ben ik mijn principes en de aarde verplicht, voor mijn gevoel. Dit artikel schrijven helpt voor mij al om alles op een rijtje te krijgen – en daarnaast is het natuurlijk een enorme stok achter de deur om mijn doelen zo out in the open te gooien, want dan kan ik erop aangesproken worden. Net als bij conscious fashion weet ik dat bewustwording altijd stap één is naar beter handelen. Ik houd meer van gelukkige, levende dieren dan van een dood stuk vlees. Dat weet ik, maar ergens weet ik ook dat ik het nog niet helemaal besef. Hiermee wil ik absoluut niet zeggen dat anderen ook op deze manier moeten denken of dat ik vind dat iedereen vegetariër moet zijn. Dat moet iedereen gewoon lekker voor zichzelf weten. Voor mij voelt het gewoon niet meer goed om vlees te eten zoals ik deed, en dan vind ik dat ik daar iets aan moet doen.

Mijn doel is niet om in 2017 in één klap vegetariër of veganist te worden. Wél heb ik besloten om in ieder geval in januari geen vlees te eten en mijn kaasconsumptie iets in te perken. Door het klein te maken, houd ik het behapbaar voor mezelf. Natuurlijk is het mijn doel om ook daarna (voornamelijk) vegetarisch te eten, en om het uiteindelijk misschien zelfs uit te bouwen naar een (flexi? ;))-veganistisch dieet, wie weet. Maar daar vind ik het nu nog te vroeg voor; ik geloof niet in het stellen van doelen als mijn drive nog niet groot groot genoeg is om ze ook daadwerkelijk te halen. Maar ik heb wél zin om te experimenteren met alternatieven en meer te leren over dit onderwerp. We gaan het zien, wish me luck! Ik ga het nodig hebben…