Het zijn onzekere tijden. Het coronavirus slaat woest om zich heen en raakt niet alleen mensen, maar ook industrieën hard. De mode-industrie heeft een enorme klap gehad door het virus en om me heen hoor ik veel wanhopige geluiden van merken en retailers die hun hoofd boven water proberen te houden. In een tijd waarin iedereen gefocust is op afstand en overleven is het extra belangrijk om de merken te steunen die hun verantwoordelijkheid pakken. Duurzame merken hebben onze steun kei- en keihard nodig om te overleven. Dit is waarom.

Twee weken geleden schreef ik al een artikel over de invloed van het coronavirus op de modewereld. Niet alleen werden fashion weeks gecanceld en winkels gesloten, ook berichtte Clean Clothes Campaign dat er een donkere wolk hing boven het lot van kledingwerkers. Inmiddels zijn we weer even verder en heb ik via Kuyichi (waar ik tot 1 april werkte) veel meegekregen van hoe het eraan toe is in de kledingindustrie.

De impact van de coronacrisis op de consument en de retailer

De modewereld (en eigenlijk alle industrieën) werkt als een keten van allerlei partijen die afhankelijk van elkaar zijn. Voordat een kledingstuk bij jou in de kast belandt, is het door zeker honderd paar handen heen gegaan. Van het ontwerpen, katoen groeien, plukken, spinnen, weven, verven, naaien, bewerken en vervoeren tot de uiteindelijke verkoop aan jou. De kledingindustrie is een keten van mensenwerk en alle partijen moeten naadloos op elkaar aansluiten om een goed eindproduct te maken. Als het slecht gaat met één partij in die keten, merken anderen dat meteen. Maar als álle partijen geraakt worden, betekent dat een grote crisis. Helemaal in de mode-industrie, die erop gericht is om heel snel heel veel te produceren.

Om te vertellen wat er aan de hand is, begin ik bij ons: de consument. In deze onzekere tijd houden we onze hand meer op de knip. Logisch, we weten niet hoe lang deze crisis nog zal duren en hoe het voor ons gaat eindigen. Dat betekent dat er bij merken en winkels veel minder binnenkomt. Retailers hebben noodgedwongen hun winkels moeten sluiten of er komen geen klanten meer. Om me heen zie ik dat veel winkels hun spring/summer collectie nú al in de sale hebben gegooid (dat is bizar: de lente is pas 2 weken geleden begonnen), om hopelijk toch nog een beetje winst te maken en niet straks met een onverkoopbare collectie te zitten. Door de gemiste inkomsten en onzekerheid over de toekomst kunnen ze geen nieuwe collectie meer inkopen. Openstaande inkooprekeningen bij merken kunnen niet meer betaald worden.

De impact van de coronacrisis op kledingmerken

Voor merken ziet het er niet beter uit. Vanuit retailers, een belangrijke inkomstenbron, komen er bijna geen (na)bestellingen meer binnen en niet alle rekeningen kunnen worden betaald. Hoewel er vaak nog een percentage binnenkomt via de webshop, is dat vaak lang niet genoeg om op de lange termijn rond te komen. Intussen staan er grote bestellingen van nieuwe collecties open bij suppliers die betaald moeten worden. Het gaat om grote bedragen van vele duizenden euro’s. Vaak kunnen deze bedragen nog uitgespreid worden in delen als het contact met de supplier goed is, maar uiteindelijk moet het geld er wel komen, anders valt het doek voor de supplier.

Veel grote fast fashionmerken cancellen orders bij hun suppliers

Tenzij je ‘gewoon’ je orders cancelt. De grote fast fashionmerken die toch al geen bal geven om de wereld, doen het bij bosjes. Fashion Revolution zette op een rij welke merken in Bangladesh de grootste orders cancellen door het virus en de uitkomst is helaas te verwachten: Primark wint de cancel-race met $230 miljoen dollar (wow, Primark, wow), gevolgd door C&A en Inditex (van Zara en Bershka). Gelukkig neemt H&M wel z’n verantwoordelijkheid en laat de volledige productie doorgaan, een krachtig geluid in de modewereld en iets waar ik H&M echt om bejubel.

De impact van de coronacrisis op suppliers is enorm: een domino-effect vanuit medere kanten waarbij kledingwerkers keihard de dupe zijn.

En zo komen we terecht bij de bedrijven in de keten die misschien nog wel het meest lijden onder deze crisis: de suppliers. Zij zijn namelijk de dupe van een domino-effect van drie kanten. Omdat veel kledingmerken hun orders cancellen, komen er veel minder inkomsten binnen die nodig zijn om de boel draaiende te houden. Daardoor komen productielijnen stil te liggen, vaak met kledingwerkers die betaald worden voor het gedane werk. Daarnaast komen er voor wél geplaatste orders amper grondstoffen (zoals de grote doeken waar de kleding van wordt gemaakt) binnen vanuit de grondstoffenleverancier, omdat ook zij niet kunnen produceren door het virus. En dan moeten veel fabrieken ook nog noodgedwongen tijdelijk sluiten om hun werknemers te beschermen tegen het virus (en om de reglementen van het thuisland op te volgen).

Door deze bizarre squeeze zijn meer dan 1 miljoen kledingwerkers in Bangladesh hun baan al kwijtgeraakt, volgens Fashion Revolution. En dit is natuurlijk nog maar het begin; de verwachting is dat miljoenen mensen hun baan kwijtraken. Andere fabrieken dwingen hun werknemers om tóch op te komen dagen, omdat de productielijnen doorgaan. Volgens de berichten zijn er in de hoofdstad Dhaka dan ook duizenden mensen op de been om toch naar hun werk te gaan. In contact komen met het virus is voor hen een minder groot risico dan hun baan kwijtraken. Lees hier meer over deze hele situatie.

Hoewel de hele kledingindustrie plat ligt, blijven de bizarre en onnatuurlijke deadlines staan. De rat race to the bottom van de afgelopen decennia helpt niet bepaald mee in crisistijd.

Het kan ook de andere kant op werken. Want hoewel de hele kledingindustrie plat ligt, blijven de toch al onnatuurlijke deadlines staan. Omdat de modewereld ooit heeft bepaald dat de herfst/wintercollecties in juli/augustis gelanceerd moeten worden, moeten de fabrieken nu met de minimale capaciteit die ze hebben extra hard werken om de collecties op tijd te produceren (en mensen maakten al ontzettend veel overuren, een werkdag van 14 uur voor een paar centen is niet ongewoon in derde wereldlanden). We weten allemaal dat de productietijden van fast fashion bizar zijn. Hoewel het op ‘normale’ snelheid een halfjaar duurt om een collectie te produceren, is dit bij fast fashion vaak 6 weken. Je kunt je voorstellen dat deze coronacrisis een onmenselijke druk legt bij de partijen die toch al het zwakst in de wedstrijd staan. Veel instanties die opkomen voor kledingwerkers in ontwikkelingslanden maken zich hier grote zorgen om. Terecht, we praten hier over miljoenen mensenlevens.

P.s. Na het schrijven van dit artikel werd nog dezelfde dag bekend dat Giorgio Armani in een open brief aankondigde dat hij zijn zomercollectie blijft verkopen tot in September (in plaats van tot juni/juli) omdat hij in de mode-industrie “wil rechtzetten wat er scheef is” en “het modesysteem moet vertragen”. Dat klinkt ontzettend veelbelovend en ik ben benieuwd hoeveel merken er gaan volgen.

Give a damn, support the good guys.
Nu meer dan ooit.

Als je dit artikel tot zover hebt gelezen, staat het huilen je waarschijnlijk nader dan het lachen. I get you. Ik heb hierboven natuurlijk ontzettend gegeneraliseerd, maar het is wel de tendens. De verhalen zijn schrijnend en het erge is dat wij als consument maar een minimale invloed hebben op het verloop van deze crisis. Voor Kuyichi schreef ik een artikel over wat merken in deze tijd kunnen doen om een positieve invloed uit te oefenen op het systeem.

Ook the good guys hebben het zwaar. Misschien nog wel zwaarder, aangezien ze in deze crisistijd niet puur voor zichzelf kiezen, maar samen met hun retailers en suppliers naar oplossingen zoeken (en ik weet van Kuyichi hoeveel tijd en energie dat kost – des te meer bewondering heb ik voor hun daadkracht) en geen orders cancellen. Daarnaast hanteren ze vaak überhaupt al een lagere winstmarge dan fast fashionmerken. Ze hebben ons meer nodig dan ooit, want ook zij kampen met het domino-effect wat ik hierboven beschreef. Daarom wil ik een hele simpele oproep doen. SUPPORT THE GOOD GUYS, alsjeblieft. Met elke euro die je uitgeeft, breng je actief een stem uit voor de wereld waarin je wilt leven. Met élke aankoop kun je ervoor kiezen wie deze uitputtingsslag overleeft. In deze onzekere tijd voelt misschien elke uitgave als een risico. Maar de duurzame merken hebben ons nodig en als wij geen geld meer uitgeven, ben ik bang dat er prachtige merken gaan sneuvelen. Dus mócht je iets nodig hebben… alsjeblieft. Give a damn, support the good guys.

Psssst – inspiratie nodig?

Bekijk dan mijn Brand List, vol met prachtige duurzame modemerken. En als je op zoek bent naar een specifieker item, kijk dan bij mijn Brand Guides. Ik heb guides gemaakt voor allerlei categorieën, van sneakers tot sieraden, van swimwear tot lingerie, van jeans tot vegan tassen en van plus size merken tot menswear.

Bronnen
Fashion Revolution, Clean Clothes Campaign

Fotocredits
Faithfull The Brand