Ben je benieuwd naar de verhalen achter jouw kleding, en hoe het er werkelijk aan toegaat in de schrijnende kledingindustrie?? Kom je net uit een koopverslaving en wil je je modeleven beteren? En weet je niet waar je moet beginnen? Deze 14 documentaires en tv-programma’s zijn must sees als je meer wilt weten over duurzame mode / slow fashion. In mijn eigen modereis – ook ík ben 5 jaar geleden van een serieuze fast fashionverslaving naar een duurzamere garderobe geswitcht – heb ik hier ontzettend veel aan gehad. Stuk voor stuk eye-openers die écht het kijken waard zijn.

14 must see(!) documentaires over de kledingindustrie, fast fashion en duurzame kleding:

Prijsknaller (2022)

Must see: de aflevering over kleding van Prijsknaller, een nieuw programma op NPO3. Hierin onderzoeken Eva Cleven en Ersin Kiris wie en wat de werkelijke prijs betaalt voor jouw jurkje van een tientje. En die prijs is niet mis – echt, kijk de aflevering (32 miuten) alsjeblieft even. De reis van afgedankte fast fashion neemt ons mee naar kledinginzamelaars, de tweedehands kledingmarkt in Ghana en de onmenselijk grote, vervuilende vuilnisbelten vlak ernaast. De snelheid waarmee kleding wordt geproduceerd, de kwaliteit die door fast fashion businessmodellen steeds slechter wordt en de onbruikbaarheid van al die vodjes is schrikbarend en heel indrukwekkend om te zien. Een mega goede eye-opener waarom het écht tijd is dat we bewuster en liefdevoller gaan kopen.

Bekijk de aflevering hier

Full Circle (2021)

“Wat gebeurt er als we in een maatschappij leven waarin we niet meer worden uitgenodigd om creatief te zijn, maar worden verleid om te blijven produceren en consumeren?” Het is de beginvraag van de nét gelanceerde documentaire Full Circle, waarin documentairemaker Chanel Trapman inzichtelijk maakt hoe we de vicieuze cirkel van overproductie en overconsumptie kunnen doorbreken. Full Circle onderzoekt de donkere wereld van textielafval én de oplossingen die ertegen bestaan. Bekijk de film (37 minuten) en laat je inspireren wat jíj kunt doen om bewuster te kopen en minder afval achter te laten.

The True Cost (2015)

Voor veel duurzame modeliefhebbers, waaronder ikzelf, ik The True Cost een van dé grootste eye-openers geweest. Ik weet nog dat ik deze documentaire in 2015 keek en pfoe, die kwam binnen. In die tijd wist ik al redelijk veel over de kledingindustrie, maar toch lukte het me niet om m’n gedrag te verduurzamen. De reden: ik was hartstikke koopverslaafd. Deze documentaire zet (voor sustainable fashion noobs) heel goed uiteen wat er allemaal mis is met de kledingindustrie en waarom het zó belangrijk is dat we verduurzamen. Het laat het schrijnende verhaal zien van kledingwerkster Shima, deelt belangrijke inzichten over vervuiling en maakt de link met de Westerse fast fashionindustrie die helaas nog steeds de norm is. Aanrader (5o minuten).

De Fast Fashion Fuik (Zembla, 2021)

In BNNVARA’s De Fast Fashion Fuik (aflevering op 2 september 2021) wordt heel duidelijk uitgelegd hoe fast fashionmerken inspelen op ons koopgedrag. Hoewel we inmiddels bijna allemaal wel weten dat achter de fast fashionwereld een vervuilende, nare, schrijnende industrie schuilt, blijven ‘we’ het kopen. En dat is niet gek, als je beseft dat er achter jouw favoriete merken een ontzettend geavanceerd marketingsysteem schuilgaat. Onder andere via social media, gepersonaliseerde apps weten merken ons continu te verleiden om te blijven kopen en vooral niet na te denken over de impact van jouw aankopen. Hele interessante aflevering!

Achter deze industrie gaat een geraffineerde marketing schuil. Modemerken zoals ZARA, H&M en Asos hebben via shoppingapps, influencers en gepersonaliseerde online reclame optimale mogelijkheden gekregen om ons koopgedrag in hun voordeel te beïnvloeden. Met behulp van recente neuro- en gedragswetenschappelijke inzichten proberen kledingbedrijven positieve beloningen in onze hersenen stimuleren. Zembla onderzoekt: de verleidingstrucs van de fast fashion-industrie.

Bekijk De Fast Fashion Fuik hier

Goodwill Dumping (2018)

Wat gebeurt er eigenlijk met alle kleding die wij met goede intenties in de kledingbak stoppen? Komt dat écht terecht bij goede doelen, zoals velen van ons denken? Goodwill Dumping legt op rake wijze uit dat het systeem achter kledingdonatie helemaal niet zo altruïstisch en eerlijk is als we denken. Sterker nog: al die gedoneerde kleding heeft een ongelooflijk grote impact op lokale maakindustrieën in kwetsbare gebieden. Onze kleding (en vooral fast fashion) verstoort de lokale markt én er wordt flink voor betaald… eye opener!

Goodwill Dumping (26 minuten) is een documentaire uit 2019 en gecreëerd door filmmaker Teddy Cherim, in samenwerking met duurzame mode-ontwerper Lisa Konno.

Bekijk Goodwill Dumping hier

Waarom kost jouw spijkerbroek 8000 liter water? (Universiteit van Nederland)

Een ander filmpje dat ik je niet wil onthouden is een Youtube explainer van de Universiteit van Nederland (sowieso een aanrader om te volgen!). Het is rédelijk algemeen bekend dat het produceren van een spijkerbroek een ontzettend waterslurpend proces is. Achtduizend liter water is er nodig voor de productie van één spijkerbroek. Maar hoe kan dat eigenlijk? En waarom is dat überhaupt erg (dat is het namelijk)? Dit filmpje geeft je in 13 minuten heel duidelijk antwoord én stipt de urgentie van duurzamer consumeren heel mooi aan. Aanrader.

Genaaid (2018)

Één van de raakste tv programma’s voor jongeren, als je ‘t mij vraagt. In Genaaid, een 7-delige tv serie, krijgen vijf jonge modeontwerpers de kans om een duurzame collectie te ontwikkelen. Er is alleen één voorwaarde: ze moeten eerst zelf ervaren hoe het er in de kledingindustrie aan toe gaat. Samen met Jennifer Hoffman reizen ze naar Myanmar, waar ze de complete productieketen doorlopen en ontdekken welke prijs er écht voor onze kleding wordt betaald. Ik vond het super interessant om te zien hoe alle kandidaten deze reis ervaarden (spoiler: ze zijn totaal geshockeerd en breken regelmatig) en hoe toegankelijk het programma is. Je wordt echt meegenomen in de impact van elke stap in de keten, van katoenplantages tot vervuilende verf- en wasprocessen. Echt een aanrader, ook als je pubers hebt die je over dit onderwerp wilt laten nadenken. Ik vond het niet alleen informatief, maar ook heel vermakelijk.

Bekijk alle afleveringen hier

Unravel (2016)

Indrukwekkende short doc over waar onze gedoneerde kleding naartoe gaat. Anders dan Goodwill Dumping voert deze reis je mee naar Panipat in West India. Hier wordt de kleding verwerkt en gerecycled door – vaak – vrouwen, die weinig meekrijgen van onze Westerse manier van consumeren. De interviews zijn interessant om te zien, omdat ze er gedachten en fantasieën over ons op nahouden die voor hen heel logisch zijn, maar die de bizarriteit van onze manier van conusmeren blootleggen. Wat ik bedoel? Kijk de docu maar, dan zie je het zelf 🙂 Unravel duurt slechts 13 minuten en is echt het kijken waard.

Bekijk Unravel hier

Taking Justice (2020)

Als ik naar de huidige kledingindustrie kijk, is één van mijn grootste frustratiepunten het enorme gebrek aan transparantie. Veel mensen hebben geen idee waar hun kleding wordt gemaakt, laat staan door wie. Het Nederlandse slow fashion label J-Label wil daar verandering in brengen. Samen met MUMSTER (Chanel Trapman) laten oprichters Judith en Janneke, voormalig advocaat en jurist, in Taking Justice zien hoe zij hun strijden voor gerechtigheid doorvertalen naar een inspirerende werkwijze voor hun label. Taking Justice geeft een inspirerend kijkje achter de schermen van hun kledingmerk, de samenwerking met hun producenten in India en hoe zij vechten voor een beter systeem. Aanrader, voor zowel consumenten als kledingmerken die ook het verschil willen maken. Taking Justice duurt 24 minuten en je kijkt ‘m direct hierboven.

Minimalism (2016)

Kopenkopenkopen, spullenspullenspullen, meermeermeer. Ons Westerse consumeersysteem is ingericht op een onstilbare honger naar meer. Het gevolg: we werken steeds harder en langer om spullen te kopen die we niet nodig hebben. Die stallen we in onze steeds grotere huizen – je moet die rotzooi tenslotte ergens kwijt kunnen – en raken vervolgens overprikkeld door alle overbodigheid en ruis in ons leven. In Minimalism wordt raak aangestipt dat al die dingen ons helemaal niet gelukkig maken. Je wordt meegenomen in het minimalisme: een manier van leven vanuit de essentie. Inspirerend als je meer wilt weten over minimalisme, je relatie met spullen wilt veranderen en meer geluk wilt bereiken door minder te bezitten.

RiverBlue (2017)

RiverBlue is een awardwinnende documentaire over de vervuilende wereld achter de kledingindustrie (en dan met name de denimindustrie). Je wordt meegenomen in de impact van fast fashion’s race to the bottom op de natuur in gebieden waar onze kleding grootschalig wordt geproduceerd. En dat is niet niks: het water in kwetsbare gebieden is zó (chemisch) vervuild dat hele gebieden en dorpen onleefbaar worden. Schrijnend, maar belangrijke kost als je meer wilt weten over de kledingindustrie.

De Slag Om De Klerewereld

Hij is al een aantal jaar oud, maar nog steeds zó relevant en zit zo goed in elkaar. In De Slag Om De Klerewereld onderzoeken Teun van de Keuken en Roland Duong hoe het er werkelijk aan toe gaat in de textielindustrie. Zo doet Teun van de Keuken zich voor als de oprichter van een fast fashionmerk en probeert zo te ontrafelen hoe (Indiase) fabrieken onderhandelen over de prijs. De uitkomsten van deze prijzenslag zijn shockerend: in alle lagen van de productieketen, van katoen tot cut-make-trim-fabrieken vinden door deze prijzenslag grootschalige uitbuiting en vervuiling plaats. Een mooi en belangrijk inkijkje in wie de échte prijs achter onze spotgoedkope kleding betaalt: kledingwerkers en het milieu.

Bekijk De Slag om de Klerewereld hier

Fashionscapes (by Eco Age, 2021)

Als je een beetje bekend bent met duurzame mode, ken je de naam Livia Firth ongetwijfeld. Deze absolute pionier en slow fashion strijder, en tevens oprichter van wereldwijd verduurzamingsplatform Eco-Age, maakte samen met The True Cost-maker Andrew Morgan een korte docuserie over de kledingindustrie. In Fashionscapes duiken de makers in de productieketen en verkennen ze interessante onderwerpen als “waarom wordt er bijna nergens een leefbaar loon betaald?” Je bekijkt de – tot nu toe – vierdelige serie hier.

Tidying Up With Marie Kondo (2018)

Klaar met alle materialistisch rotzooi in je leven? Zin om niet alleen rigoureus op te ruimen, maar ook alles dat geen ‘joy sparkt’ uit je leven te bannen? En heb je daar nog net een laatste zetje bij nodig? In Tidying Up With Marie Kondo helpt de bekendste opruimguru je helemaal op weg. De serie is te zien op Netflix.