Dat SHEIN’s spotgoedkope ultrafast fashion niet met veel respect voor de makers wordt geproduceerd, weten veel mensen stiekem wel. Maar dat het zó slecht gesteld is met de mensen die in de SHEIN fabrieken werken, had bijna niemand kunnen bedenken.

Vorige week verscheen de documentaire ‘Inside the Shein Machine: UNTOLD’, dat een schokkend beeld laat zien. Heb je ‘m niet kunnen kijken (hij is alleen in de The UK te zien, of met een VPN verbinding)? Dit artikel geeft een samenvatting van de undercoverbeelden die zijn geschoten in enkele SHEIN fabrieken.

‘Inside The Shein Machine: UNTOLD’ geeft een schokkend inkijkje in de SHEIN fabrieken

Maar zulke goedkope kleding kan natuurlijk alleen tot stand komen middels vervuiling en uitbuiting. Public Eye deed al eerder onderzoek naar de arbeidsomstandigheden in de fabrieken. Maar nooit eerder waren er daadwerkelijk beelden.

Tot vorige week een nieuwe documentaire verscheen. In ‘Inside The Shein Machine: UNTOLD’ onderzoekt de Britse journalist Iman Amrani het succesverhaal van de kledinggigant, en laat ze met verborgen camera’s zien hoe het er daadwerkelijk aan toe gaat in de fabrieken. Een Chinese journalist die in het complot zit, gaat onder de naam Mei undercover als kledingwerkster in een aantal fabrieken (goed om te weten: SHEIN heeft geen eigen kledingfabrieken -bijna geen enkel modebedrijf heeft dat – maar produceert bij vele lokale fabrieken in China). Ze ervaart niet alleen hoe het is om voor SHEIN te werken; ze komt achter veel informatie door met collega’s te praten. Helaas kun je de docu alleen in The UK bekijken, of met een VPN verbinding (en dan als land ‘The UK’ aangeven).

Undercoverbeelden: in de SHEIN fabrieken wordt bijna 2/4 onder zeer hoge druk gewerkt

De beelden beginnen bij Mei’s reis naar een kledingfabriek en haar sollicitatie. Bij haar intake vraagt ze wat de werktijden zijn. De manager vertelt haar dat “het ervan afhangt wanneer het werk klaar is”. Ze krijgt één dag vrij per maand. Mei vraagt of dat normaal is en ze krijgt als antwoord: “we hebben hier niet iets zoals zondagen”.

500-600 kledingstukken op een dag

Als ze aan de slag gaat in de fabriek, komt ze er al snel achter dat het kéihard werken is. De werkdruk is ontzettend hoog en haar chagrijnige leidinggevenden controleren continu of ze wel hard genoeg werkt. Soms geven ze aan boos te zijn omdat ze niet genoeg doet. Op haar eerste ochtend heeft ze 90 kledingstukken gemaakt, terwijl wordt verwacht dat je er 500 of 600(!) op een dag doet. Dat is ongeveer één kledingstuk per 1,5(!) minuut.

Werkdagen van 18(!) uur en 0 dagen per maand vrij

Alle items móeten vandaag verzonden worden, dat is beleid. Pas als alles af is, mogen werknemers naar huis. En dat komt vaak neer op diep in de nacht, terwijl een shift al vroeg in de ochtend begint. Dat betekent dat kledingwerkers 16 tot 18(!) uur per dag werken, elke dag in de week. 30 dagen per maand. Ze stellen hun complete leven in dienst van hun werk. Als je zes uur vrij hebt, kun je niet eens genoeg uitrusten voor de volgende dag. Het is de reden waarom veel vrouwen hun lange haren wassen tijdens hun lunchpauze: het is het enige moment dat ze hier tijd voor hebben.

Ook slechte arbeidsomstandigheden in personeelsaccommodaties

Het gebrek aan vrije tijd is de reden dat veel werknemers in speciale personeelsaccomodaties bij de fabriek overnachten. Mei spreekt na werktijd een collega die dat echter weigert: de omstandigheden blijken er vreselijk te zijn. De muren zijn beschimmeld, het toilet werkt niet en er is vaak geen warm water. Je slaapt met 8 personen op een hostel-achtige kamer. Mei vraagt hem hoeveel vrije dagen hij heeft. “Geen”, zegt hij. “This factory doesn’t have days off”.

Alle bestellingen moeten dezelfde dag nog verstuurd worden

Ook deze collega benadrukt dat alle bestellingen vandaag verzonden moeten worden. Want alle bestellingen zijn urgent: als SHEIN supplier móet je alle bestellingen dezelfde dag versturen. Anders loopt SHEIN gewoon over naar een andere fabriek die nog sneller en goedkoper produceert. Hij benadrukt dat als je geen diploma hebt, je nergens anders terecht kunt: “lower class people can only exchange time for money”. Inmiddels is het 01:13 en haar collega’s zijn nog steeds aan het werk, want het is niet af. Ze verwachten door te moeten tot 2 of 3 uur, want er ligt nog een hele stapel.

Er zijn dus geen vaste werktijden, je bent pas klaar wanneer alle items af zijn. Dat is ook hoe je wordt betaald: per item. Er is dus geen vast salaris, je wordt betaald op basis van hoe hard je werkt. En het tempo ligt hoog: er wordt verwacht dat je 500 tot 600(!) kledingstukken per dag in elkaar zet. Dat is ongeveer één kledingstuk per anderhalve minuut.

3 cent per kledingstuk en bij elk foutje wordt 3/4 van je dagloon ingehouden

Over hoeveel je dan per kledingstuk betaald krijgt, is veel onduidelijk. Er is 0.40 yuan (= 4,4 cent) per kledingstuk beloofd aan Mei, maar dat blijkt veel minder te zijn. Mei’s collega zegt dat haar baas haar vertelde dat het 0.30 yuan was, maar als er retouren komen is wordt dat 0.27 yuan per kledingstuk, wat gelijk staat aan 3 cent. Je krijgt retouren als er een klein foutje zit in de kleding (bijvoorbeeld als je iets vergeten bent, of als iets niet helemaal goed gestikt is). In zo’n geval moet je alles overnieuw doen én krijg je een boete van omgerekend 12 pond, 3/4 van je dagloon. Maar hoe kun je van mensen verwachten dat ze slechts 7 uur per dag vrij zijn en áltijd scherp moeten zijn? Dat is onmogelijk. Dus worden er soms fouten gemaakt, resulterend in een nog lager salaris en nog langere werkdagen.

Slechts 1x per jaar je familie kunnen zien

Ook deze collega had de afgelopen maand geen enkele dag vrij. Haar extreme werktijden zorgen er zelf voor dat ze haar familie slechts één keer per jaar ziet: met het Chinese nieuwjaar. De rest van het jaar werkt ze in de fabriek en buiten haar lange werktijden slaapt ze. Hun gesprek wordt afgebroken, want de manager is boos en roept dat ze moeten opletten en weer aan het werk moeten.

Koop je bij SHEIN? Dan draag je direct bij aan mensonterende praktijken

Ik hoef je niet te vertellen dat dit totaal inhumaan is. Deze mensen zitten vast; dit werk is vaak hun enige kans op een inkomen (alternatieven zijn niet beter), waarmee zichzelf en hun families kunnen voeden. We moeten dan ook alles op alles zetten om deze vreselijke situatie te verbeteren. En dat begint bij: STOP MET HET SUPPORTEN VAN SHEIN. Want élke keuze die we maken, heeft invloed op anderen. En als je bij SHEIN koopt, draag je hier direct aan bij. Misschien is het niet leuk om te lezen, maar wees je ervan bewust dat je met jouw SHEIN outfit uitstraalt: “ik sta achter uitbuiting”.

Zo kan het beter 🙂

Dit artikel is zeker niet bedoeld om je je slecht te laten voelen. Ik snap dat je kiest voor goedkoop, en dat je wel wat beters te doen hebt dan actief onderzoeken of je kleding fair is. Zelf ben ik vroeger fast fashion verslaafd geweest, ik weet hoe leuk het is 🙂 Maar toen ik 7 jaar geleden ontdekte hoe mijn kleding werd gemaakt, besefte ik niet alleen dat mijn lievelingsmerken mensonterend te werk gingen; ook kwam ik erachter dat ik daar diréct met m’n geld aan bijdroeg door er te kopen. En dat er miljoenen meiden en vrouwen (die dezelfde dromen en vrijheid verdienen als ik!) lijden doordat mensen als ík zo hebberig zijn. Ik leerde dat bewust consumeren begint bij minder kopen en alleen kopen waar je echt verliefd op bent (niet een doos met 20 kledingstukken waarvan je na een week al bent vergeten wat erin zat).

Ik weet heus wel dat een mentaliteitsverandering tijd nodig heeft. En het is oké als jij na het lezen van dit artikel niet meteen vól ‘duurzaam’ gaat. Maar beginnen is simpel: besef dat je geen SHEIN kleding (en een kast vol TikTok hypes) nodig hebt om gelukkig, mooi en gewaardeerd te zijn. Besef dat achter élk kledingstuk in je kast een verhaal is, en dat het gemaakt is door mensen als jij en ik. Verdiep je ook eens in alternatieven. Zo goedkoop als bij SHEIN (en Pretty Little Things, Zaful, Boohoo, etc.) ga je het natuurlijk nergens krijgen, maar duik eens in de awesome wereld van vintage of organiseer een kledingruil met vrienden of je hele school als je snel uitgekeken bent. Is nog leuk ook 🙂

__________

Fotocredits
De foto’s bij dit artikel zijn directe printscreens in SHEIN’s fabrieken, afkomstig uit de documentaire ‘Inside the SHEIN machine: UNTOLD’, door Iman Amrani, te zien op Channel 4.