Hoe duurzaam is vegan appelleer (ten opzichte van dierlijk leer)?
Appelleer. Ik had er wel van gehoord, maar me er nooit écht in verdiept. Dit innovatieve materiaal wordt steeds populairder (en terecht, weet ik nu). Toch houden nog steeds veel mensen vast aan dierlijk leer. Maar inmiddels weet ik: anno 2022 is het toch écht tijd om open te staan voor nieuwe ontwikkelingen en kwalitatieve materialen waar geen dierenleed aan vooraf gaat. Lisa Eggen is founder van Lisa Marin, een Nederlands merk dat prachtige premium tassen maakt van appelleer (bekijk en pre-order hier de nieuwe collectie). Ze koos heel bewust voor het materiaal en weet alles over appelleer. Hoe duurzaam is het nou echt, vergeleken met dierlijk leer?
Is het wel ‘leer’?
Of appelleer zo mag blijven heten, is nog niet duidelijk. Net als met andere producten die dierlijke associaties opwekken, is het woord ‘vegan leer’ steeds meer in opspraak (omdat het eigenlijk niet bestaat). Met de naam wordt gedoeld op een eindmateriaal met het zintuigelijke gevoel van leer, maar dan gemaakt van plastic of fruitpulp. Met een basis van appel is in Nederland (nog) de meest gebruikte naam ‘appelleer’ (apple skin in het Engels). In dit artikel houd ik daarom deze term aan.
Leer is allang geen noodzakelijk materiaal meer – en ook geen duurzaam restproduct
Al duizenden jaren wordt de huid van dieren gebruikt om de mens warm en droog te houden. Logisch: het is stevig, van goede kwaliteit en er was niks beters. Tegenwoordig wordt het meer geconsumeerd dan ooit; de leerindustrie is enorm. Maar inmiddels weten we ook dat de manier waarop dieren worden gehouden zó grootschalig, snel en gevoelloos is dat er ontzettend veel leed achter schuilt. De gedachte dat leer ‘slechts’ een bijproduct zou zijn van de vleesindustrie, is verre van waar: leer is net zo’n belangrijke reden om dieren te houden als vlees. Bovendien is de huid het kostbaarste stukje dier: de prijs voor leer is relatief het hoogst. Toch claimen veel bedrijven dat ‘hun’ leer een duurzaam restproduct is. Maar met de ontransparante leerindustrie zijn dit helaas vaak aannames (en de positieve communicatie erover in zo’n geval dus greenwashing).
Appelleer: een hoogwaardig vegan alternatief
Het is Lisa Eggen een doorn in het oog. Met haar premium tassenlabel Lisa Marin is het haar missie geworden om dieren uit de kledingindustrie te elimineren. Lisa Marin maakt high-end tassen van hoogwaardig Italiaans appelleer. Na jaren research naar de beste vegan materialen, koos ze bewust voor dit materiaal. Ook het ideale productie-atelier vond ze in Italië. De collectie tijdloze tassen wordt er geheel met de hand en met veel aandacht geproduceerd. Samen met haar zus Nynke, die The Sustainability Club oprichtte (een adviesbureau voor CSR en duurzaamheid), weet Lisa inmiddels alles – voor zover de onderzoeken reiken – over appelleer. Hoe wordt het gemaakt? En hoe verhoudt de milieu-impact ervan zich tot dierlijk leer?
Appelleer is een bio based vegan materiaal en sterk in opkomst
Appelleer is een innovatief en vrij nieuw vegan (PETA approved!) materiaal, dat bekend staat om z’n zeer sterke karakter en lange levensduur. Het heeft een fijne, gladde afwerking die heel lang mooi blijft; de reden dat het door luxemerken wordt gebruikt. Appelleer is een bio based materiaal, gemaakt met wel 40% appelafval uit de voedingsindustrie – denk aan klokhuizen en schillen die overblijven na het maken van appelsap.
Verschillende bewerkingen maken het tot een supersterk, leerachtig materiaal, dat daarom vaak voor tassen en schoenen wordt gebruikt. Om een écht stevige stof te krijgen, wordt de appelpulp gemengd met PU – in het geval van Lisa Marin zelfs deels gerecyclede PU. Dat is inderdaad synthetisch, zegt Lisa, maar binnen de huidige mogelijkheden is dit duurzaamste optie. Een aanzienlijk deel van duurzaamheid zit namelijk in hoe lang een product mee gaat. Lisa Marin gebruikt deels gerecyclede PU om de impact ervan nog meer te verlagen. Het materiaal ontving in 2018 de Technology and Innovation award en is volgens Lisa hard in ontwikkeling. Uiteindelijk is het de bedoeling dat appelleer 100% circulair wordt.
De milieu-impact van dierlijk leer is hoger dan die van appelleer
Lisa zegt dat het nog moeilijk is om alle cijfers te vinden die de exacte impact van appelleer en dierlijk leer met elkaar vergelijken. Dat vereist namelijk een lifecycle assessment: een onderzoek naar de impact van de totale levensduur van een product of materiaal, inclusief gebruik. Omdat bio based materialen nog maar kort bestaan, en zoveel factoren invloed hebben, zijn hier nog geen resultaten van beschikbaar.
Wat we wél weten, is dat 100% synthetisch leer (dus veel minder duurzaam dan appelleer) in de productie slechts 1/3 van de milieu-impact van dierlijk leer heeft. Kun je nagaan! Goed om te vermelden: deze cijfers zijn gebaseerd op farm to product onderzoek. Dat betekent dat ook het voedsel, de huisvesting en het waterverbruik van de dieren zijn meegenomen. Natuurlijk worden dieren ook deels gehouden voor hun vlees, maar feit blijft dat impact uit de productie van dierlijke producten enorm is. Sterker nog: het verbouwen van soja voor veevoer is één van de belangrijkste redenen waarom de Amazone grootschalig wordt verwoest.
Veel dierlijk leer is niet biologisch afbreekbaar
Het “…maar het is toch een natuurlijk product?”-argument veegt Lisa gemakkelijk van tafel. 90-95% van het huidige leer wordt namelijk zó zwaar bewerkt met chemicaliën dat het geen natuurlijk, veilig en biologisch afbreekbaar product meer is. En ecoleer dan? Dat is volgens onderzoeken inderdaad sneller biologisch afbreekbaar en veiliger voor de mensen die ermee werken, maar het waterverbruik, de CO2-uitstoot en energieverbruik zijn nog steeds hetzelfde.
Wat voor leer je ook koopt, je houdt altijd de leerindustrie in stand, zegt Lisa. Eigenlijk zeg je: “het is oké als bedrijven dieren doden en gebruiken voor hun leer, want anderen kunnen er dan weer iets circulairs van maken”. Daarom is het belangrijk dat we voor vegan alternatieven kiezen: tegenwoordig net zo goed, en duurzamer, én zonder dierenleed. Hoe meer consumenten hiervoor kiezen, hoe sneller de industrie zal veranderen.
Over Lisa Marin
Premium vegan tassen zonder concessies
Naast het gebruik van appelleer, werkt Lisa Marin ook op alle andere gebieden zo duurzaam mogelijk. Het merk is duidelijk: geen concessies. Zo wordt samengewerkt met een specialistisch Italiaans productie-atelier voor designertassen, dat ook produceert voor Stella McCartney en Yves Saint Laurent. De collectie wordt volledig met de hand en veel aandacht geproduceerd in kleine batches. Omdat het appelleer ook lokaal in Italië wordt gemaakt, scheelt dit aanzienlijk in transport-impact. De binnenkant van de tassen zijn gemaakt van 80% gerecycled katoen en 20% biologisch katoen. De hardware heeft een ecologische coating. De dust bag is gemaakt van 100% gerecycled katoen en alle verpakkingen worden gemaakt van gerecyclede of composteerbare materialen.
Al jaren test Lisa haar eigen tassen. Haar Luna bag (die ik ook heb, zie foto’s onder dit artikel, wát een tas) ziet er na drie jaar intensief gebruik nog steeds als nieuw uit.
Pre-order jouw tas van appelleer met 30% korting
Sinds deze zomer werkt Lisa Marin middels het duurzame made to order principe. Dit betekent dat tassen grotendeels op bestelling worden gemaakt. Zo gaan er geen kostbare materialen verloren en heb jij je duurzame tas met 30% korting. Een product dat je jarenlang en honderden keren met liefde kunt dragen. Waarmee je een changemaker en beweging support die de mode-industrie hopelijk zo gaat veranderen dat we over een aantal jaar geen dieren meer gebruiken. Het is Lisa’s droom. En met de huidige ontwikkelingen zou die zomaar eens werkelijkheid kunnen worden.
Momenteel loopt er een nieuwe pre-order. Je kunt jouw Lisa Marin tas nog t/m eind juli 2022 met 30% korting bestellen. Buy less, choose well, support pioneers like these!
Bekijk de collectie
Fotocredits (foto’s Lisa Marin): Laura Knipsael. De beelden mogen alleen met toestemming worden gebruikt.
Dit artikel is geschreven in samenwerking met Lisa Marin, een prachtig idealistisch tassenmerk waar ik 100% achter sta en dat ik het podium echt gun.
Wil je me supporten of bedanken?
Om mijn platform gratis te houden, doe ik samenwerkingen met idealistische merken waar ik achter sta, en werk ik met donaties. Waardeer je mijn werk en wil je me supporten? Via deze Tikkie link kun je een symbolische koffie of lunch voor me kopen, waarmee je tijd koopt die ik in nieuwe artikelen kan steken. En áls je iets koopt, kan dat via één van mijn affiliatelinks. Dan ontvangt WSS een kleine commissie over het bestelbedrag. Ontzettend bedankt!
Tikkie link
(dankjewel!!)