Patagonia blijkt in kledingfabrieken te produceren waar de arbeidsomstandigheden erg slecht zijn. Dat blijkt uit een recente analyse van Follow The Money. Het onafhankelijke nieuwsplatform publiceerde een kritisch artikel en dat kwam voor veel mensen als een schok, want het activistische kledingmerk staat bekend als een duurzame koploper. Op Instagram kreeg ik een aantal keer de vraag: hoe kijk ik nu naar Patagonia? Een overdenking. 

De iconische ‘Don’t buy this jacket‘-advertentie. De ‘The president stole your land’-campagne, waarmee Trump werd aangeklaagd om een natuurgebied te beschermen. De keuze van founder Yvon Chouinard om het complete bedrijf te verkopen aan goede doelen. Alle keren dat ik communicatie-uitingen van Patagonia zag, was dat met een activistische boodschap die wereldwijd viral ging. Ook ik ging erop aan (en nog steeds): als één van de weinige bekende merken gebruikt Patagonia z’n stem om mensen te activeren en de wereld mooier te maken.

Vaker negatief in het nieuws

Het imago van het outdoorbedrijf is vooral gebouwd op milieugerelateerde campagnes. Over de menselijke kant van duurzaamheid, en de mensen die de kleding maken, komt in campagnes weinig voorbij. Ik wist dat Patagonia actief samenwerkt met Fair Trade USA en via de weg werkt aan eerlijke lonen in de keten. Inmiddels zijn 80% van alle producten van het merk Fair Trade gecertificeerd.

Maar ik zie niet alleen maar positieve berichten. Eind 2021 was Patagonia in het nieuws vanwege een mogelijke link met de uitbuiting van Oeigoeren in Xinjiang (de uitkomst van het onderzoek is me niet duidelijk). Eerder dit jaar hield ik me n.a.v. 10 jaar Rana Plaza bezig met het International Accord For Safety, dat is opgesteld om de veiligheid in kledingfabrieken in Bangladesh te vergroten. Patagonia staat nog steeds tussen de lijst van merken die niet hebben getekend. Toen ik Schone Kleren om een reactie vroeg, zeiden zij dat dit niet per se iets hoeft te zeggen over de arbeidsomstandigheden (de volledige reactie lees je hier).

Volgens de Fashionchecker van Schone Kleren, die de arbeidsomstandigheden van kledingmerken beoordeelt, scoort Patagonia niet goed. Maar op Good On You, dat nog in maart 2023 een beoordeling publiceerde, heeft het merk juist een ‘Good’ score. Die tegenstrijdige berichten maken het moeilijk om als consument conclusies te trekken.

Follow The Money komt achter uitbuiting

Dit weekend gebeurde er iets dat iedereen op scherp zette. Nieuwsplatform Follow The Money publiceerde een kritisch artikel over de slechte arbeidsomstandigheden waar Patagonia produceert. Journalist Yara van Heugten sprak verschillende mensen in een Sri Lankaanse fast fashionfabriek en de uitkomst is schrikbarend. De key take-aways, overgenomen uit het artikel:

Over sommige dingen was ik niet verbaasd

Dat Patagonia kleding laat maken in fabrieken waar ook fast fashionmerken produceren, is op zich niet gek. Het komt regelmatig voor dat duurzame merken producten in een fabriek die ook een klein stukje productie van een minder idealistisch bedrijf op zich neemt. Dat zegt niet per definitie iets over de arbeidsomstandigheden.

Ook was ik niet verbaasd dat er ‘iets’ werd gevonden in Patagonia’s keten. Het is een groot bedrijf dat op veel verschillende plekken produceert. Sterker nog: ik denk dat als je diep graaft, je bij bijna alle (grotere) merken érgens in de keten iets vindt dat niet goed gaat. Zelfs in fabrieken waar idealistische merken produceren, is het in theorie mogelijk – en heel eerlijk: ik hoor om me heen dat het ook wel eens voorkomt – dat er misstanden zijn buiten hun zicht om. Als merk ben je tenslotte niet 100% van de tijd op elke werkvloer aanwezig (tenzij je in eigen beheer of hyperlokaal produceert).

Wél is het natuurlijk de verantwoordelijkheid van een merk om bij zo goed mogelijke fabrieken te produceren en grondig onderzoek te doen voordat je een samenwerking aangaat. En als je onverhoopt toch misstanden of onderbetaling ontdekt, moet je alles op alles zetten om dit aan te pakken. De samenwerking met de fabriek opzeggen is geen optie (tenzij de fabriek echt niet meewerkt); dat houdt het probleem in stand. Je wilt juist van binnenuit, samen met andere merken, invloed uitoefenen op het management. Met hoe meer merken je krachten bundelt, hoe groter de invloed.

In het artikel van Follow The Money zegt Patagonia dat het niks te zeggen heeft over het salaris dat mensen in de fabriek ontvangen. In principe klopt dit: dat bepaalt de fabriek (wat gewoon een op zich staand bedrijf is). Ook is het inderdaad vaak moeilijk om als merk de loongegevens van een fabriek te ontvangen. En als een merk de fabriek een hoger bedrag betaalt per geproduceerd item, gaat dat niet automatisch naar de makers. Op de website zegt Patagonia wel met premiums (bonussen) te werken voor alle Fair Trade gecertificeerde items. De door Follow The Money bezochte fabriek werkt duidelijk niet zo.

Step it up, Patagonia

Waar het echt misgaat is het gebrek aan verantwoordelijkheid dat Patagonia neemt om misstanden in de productieketen te voorkomen. Ondanks de ambitie om in 2025 iedereen in de keten een leefbaar loon te betalen, blijft het percentage 18 maanden voor de deadline steken op 40% van de fabrieken. Dat is natuurlijk killing voor je geloofwaardigheid.

Dat Patagonia recentelijk een fabriek goedkeurde die zijn medewerkers slechts een kwart van een leefbaar loon betaalt, vind ik bizar en vreselijk onzorgvuldig (tenzij het een bewuste keuze is geweest om daar van binnenuit de situatie te verbeteren, maar zo klinkt het hier niet). Als een journalist aan die informatie kan komen, kan Patagonia dat vast ook. We hebben het hier over een groot bedrijf met veel geld en een enorme capaciteit, dat zegt alles op alles te zetten om de makers eerlijk te waarderen. Dan is dit natuurlijk een schokkende uitkomst.

Nog steeds doet Patagonia op duurzaamheidsvlak veel meer dan andere grote kledingbedrijven. Ze werken niet met snelle seizoenscollecties en sale, focussen op kwaliteit, innoveren met materiaalgebruik en productiemethodes en ze werken veel samen met idealistische organisaties. De winst gaat volledig naar de strijd tegen klimaatverandering. En eerlijk: dat er met deze keuze veel minder belasting betaald hoeft te worden, vind ik niet zo erg: ze doen iets goeds met het geld, in tegenstelling tot vrijwel alle andere bedrijven.

Maar deze grote blinde vlekken laten helaas zien dat Patagonia te weinig verantwoordelijkheid pakt om zich een écht duurzame koploper te mogen noemen. Ik hoop dat het een eye-opener is. Want als je jezelf presenteert als activistische pionier, lig je terecht onder een vergrootglas. Wil je een voorbeeld zijn, dan moet je je shit together hebben, óók op dit vlak. En dat heeft Patagonia duidelijk niet.

__________

Bron Follow The Money
Fotocredits Patagonia