Ik heb een prachtige garderobe vol met kleding waar ik eindeloos mee kan variëren. Als íemand tevreden mag zijn, ben ik het wel: ik heb meer dan genoeg kleding. En toch voelt het soms niet zo. En dat voelt dan weer stom, want als duurzame modeblogger zou ik m’n mentale shit toch wel together moeten hebben? In theorie weet ik wel hoe het zit: geluk en voldoening komen van binnenuit en daarmee het gevoel van genoeg (kleding) hebben ook. Maar waarom lukt het me dan níet om die theorie perfect op te volgen? Wat is er mis met me? Vandaag neem ik je mee in mijn vastgeroeste denkkaders en hardnekkige gedragspatronenen en waarom het zo moeilijk is om een perfecte kleine garderobe te hebben.

Als ik voor mijn kledingkast sta, zie ik een plek naar m’n hart. Ik zie mooie schoenen waar ik voor heb gespaard, zwierige vintage hippiejurken die ik met liefde draag, heerlijke wegkruiptruien die er ook nog geweldig uitzien zowel speelse vintage als perfecte minimalistische basics. Ik heb genoeg kleding, en dat weet ik dondersgoed. Dat is niet altijd zo geweest. Nog geen vijf jaar geleden had ik een serieuze shopverslaving (lees hier meer over mijn persoonlijke reis) en vielen er wekelijks pakketjes van Zara, Asos en Topshop op de mat. Mijn drang om er goed uit te zien en continu te blijven vernieuwen was enorm. Hoewel ik mezelf destijds vertelde dat ik kleding zag als “een uiting van creativiteit”, moest ik mezelf uiteindelijk goed in de spiegel aankijken en toegeven dat mijn uitpuilende kast niet meer was dan een mooi verpakte hardnekkige verslaving.

Gelukkig lukte het me om zowel mijn koophonger als mijn kastinhoud drastisch te verminderen. Door structureel veel te lezen in boeken van filosofen die weinig hadden met uiterlijkheden en geluk voorop stelden (zoals Henry David Thoreau, Epicurus en Lao Tze) leerde ik dat mijn geluksgevoel niet wordt bepaald door een mooie outfit, maar over hoe ik me vanbinnen voel.

Het hele idee is simpel: op het moment dat je zélf besluit tevreden te zijn met wie je bent en wat je hebt, heb je geen behoefte meer aan nieuwe spullen, uiterlijkheden of andere externe dingen waarvan je hoopt dat ze je meer geluk gaan opbrengen. Of, zoals Lao Tze zei, “He who knows that enough is enough will always have enough” (wie tevreden is, heft altijd genoeg). Toen ik deze quote zo’n vier jaar geleden las, kwam hij keihard binnen. Een quote van Thoreau maakte het verhaal nog completer: “If you want to make a man happy, add not to his riches, but take away from his desires”. Met andere woorden: een focus op meer-meer-meer gaat je niet gelukkig maken (écht niet); actief werken aan het verminderen van je verlangens wel. Als je altijd maar meer wilt, ga je nooit genoeg hebben.

Prachtig, toch? En zo simpel. Ik denk dat iedereen diep vanbinnen een verlangen -hoe dubbel 😉 – naar het gevoel van ‘genoeg’ (en het pad naar verlichting) herkent. Het is waar zo ongeveer alle filosofen en verlichte guru’s zich mee bezig houden. Ook ik heb nog steeds het verlangen naar genoeg (hoe dubbel dat ook klinkt ;)). Ook ik wil meer innerlijke rust ervaren.

Ik ken de theorie, ik weet hoe het werkt. Maar in de praktijk vind ik het soms verdomd moeilijk om tevreden te blijven.

In theorie weet ik dus precies hoe het werkt. En het heeft me enorm geholpen om van mijn koopverslaving af te komen; ik koop nu een fractie van wat ik hiervoor deed en dat gevoel van pure, bijna manische koophonger heb ik inmiddels niet meer. Ik kan maandenlang nadenken over een item, voor het eerst kan ik ergens voor sparen (in plaats van me te laten leiden door kwantiteit) en ik heb mezelf meer losgemaakt van trends. Maar het is niet zo dat ik geen kleding meer koop. En nog steeds ben ik beïnvloedbaar voor nieuwe collecties, ineens-tegen-een-vintage-parel-aanlopen-terwijl-ik-al-een-aantal-soortgelijke-items-heb en mijn eigen mentale grillen.  Ik heb mijn belangrijkste redenen op een rij gezet, misschien helpt het jou ook om hierover na te denken:

Wanneer het niet lukt:
• Als ik niet lekker in mijn vel zit, door wat dan ook. Als dingen op mijn werk niet lukken, als ik bijna ongesteld moet worden (hormonen en pukkels), of als veel dingen misgaan.
• Als ik al een tijd niks heb gekocht en verveeld raak. Als ik de druk voel om er voor mijn werk goed en vernieuwend uit moet blijven zien om interessant te blijven, serieus genomen te worden in de mode-industrie en mijn volgers te kunnen blijven inspireren (welk modemeisje gaat een ‘sustainable fashion advocate’ volgen die er uitermate saai en repetitief uitziet?).

Wanneer het wel lukt:
Als ik filosofie lees en mezelf er zo bewust aan herinner waar het bij mij werkelijk om draait.

Je hoeft geen genie te zijn om hieruit op te maken dat mijn behoefte aan nieuwe kleding (en mijn ongenoegen met wat ik heb) puur en alleen voorkomt uit onzekerheid over mezelf. Als ik opga in de waan en drukte van de dag en al even geen filosofische herinnering heb gehad, drijf ik weg bij wat ik werkelijk belangrijk vind en gaat mijn context (of in ieder geval hoe ik dénk dat mijn context denkt) me steeds meer overnemen. Tót ik mezelf weer toelaat om naar binnen te keren en stil te staan bij ‘IK’.

Ik denk dat zolang we onzekerheden blijven hebben als mens (en het is heel moeilijk om die niet te hebben, het maakt ons tenslotte mens – (bijna) niemand is verlicht), we dat gevoel van ‘genoeg’ niet altijd kunnen blijven vasthouden. En ik denk ook niet dat dat erg is. Behoefte aan verandering, verbetering en bij de groep horen zit diepgeworteld in ons als mens. Ook ik ben geen steady goddess die zichzelf altijd perfect onder controle heeft. Inmiddels heb ik dat helemaal geaccepteerd en alleen dát geeft me al veel rust: gefrustreerd zijn over het idee dat ik altijd maar tevreden zou moeten zijn, laat me alleen maar slecht voelen over het feit dat ik er nog lang niet ben.

De balans tussen ‘genoeg’ en ‘beter’

Ik zie zowel het leven als onze garderobe als een neverending story, een doorlopende reis in onszelf. Dat heeft niet als doel om toe te werken naar een punt van perfectie (zoals een perfecte minimalistische capsulegarderobe), maar het is een continu streven naar de balans tussen ‘genoeg’ (tevredenheid, innerlijke rust) en ‘beter’ (verbetering, leren).

Het is oké om te evolueren en vanuit je evoluerende zelf verandering aan te brengen in je leven – en in je kledingkast – en misschien zelfs belangrijk: het houdt je in beweging en beweging geeft energie. Maar te ver doorslaan kan ervoor zorgen dat er een onprettige honger naar ‘beter’ (of nieuwer, anders, mooier, wat dan ook) ontstaat. En daarom is het goed, denk ik, odem eens in de zoveel tijd even afstand te nemen en te reflecteren op ons gedrag, om van daaruit een beetje bij te gaan sturen.

Want het kan verdomde frustrerend zijn, die honger.

Wat ik tegenwoordig doe (wat overigens lang niet altijd lukt!) op het moment dat ik koopdrang voel opkomen, is dat ik mezelf dwing om filosofie te gaan lezen. Ik heb een aantal favoriete boeken waarvan ik weet dat ze me weer even herinneren aan wat ik belangrijk vind. Ik lees Walden van Henry David Thoreau en laat me inspireren door zijn activistische kijk op het groeiende kapitalisme en statuscultuur aan het begin van de Industrialisatie. Of De Weg van Michael Puett, waarin Oosterse filosofie (en het pad naar geluk) in een toegankelijke, Westerse context wordt geplaatst om ons zo simpele handvatten te geven voor meer geluk en puurheid. Filsosofie voor een weergaloos leven van Lammert Kamphuis is ook een ontzettend boeiend boek over hoe je meer geluk in je leven kunt brengen (hij schrijft erg leuk!). Dat helpt mij, maar voor iedereen is de ideale methode anders.

Ik krijg vaak vragen van meiden die aan het begin staan van hun duurzame modereis: “Ik wil wel minder en duurzamer kopen, maar het lukt me soms gewoon niet. Hoe doe jij dat?”. Ik vind het belangrijk om ze dan te vertellen dat ik ook verre van perfect ben. Dat ook ik wel eens meer koop dan ik nodig (nog steeds, ja). Dat ik mezelf ook wel eens laat verleiden tot een mooie jurk, terwijl ik er eigenlijk al genoeg heb.  Dat ik ook wel eens onzeker ben, een miskoop doe en twee maanden na aankoop tegen mezelf zeg: “verdomme, Sara! Je hebt je weer eens laten leiden door je onzekerheid”.

En hoewel ik dus in theorie wel weet hoe het pad naar geluk loopt, loopt de praktijk altijd anders. Onze context beïnvloedt ons, we proberen maar wat en we doen ons best. Soms voelen we ons sterker dan anders, soms zijn we zwakke schepsels. Soms maken we keuzes waar we trots op zijn, soms doen we iets doms. Het gevoel van continue tevredenheid bereiken is ontzettend moeilijk en het is de vraag of je dat überhaupt moet nastreven. Mij brengt het werken aan die genoeg-vs-beter-balans alleen al veel lol en geluk. Genoeg heb ik altijd, maar m’n inner shit together krijgen blijft een aandachtspuntje. Maar hé, geldt dat niet voor iedereen? 🙂

Fotocredits
Faithfull. Dit eerlijke summer/beachwearmerk maakt campagnes waar je ‘u’ tegen zegt. Prachtige foto’s, bekijk de campagnes hier.