Er is al zo ongelooflijk veel kleding op de wereld. En toch worden er jaarlijks wereldwijd tussen de 80 en 150 miljard(!) nieuwe kledingstukken geproduceerd. Bizar. Intussen zijn de hopen gedumpte kleding in de Atacama-woestijn in Chili vanuit de ruimte zichtbaar. In Kantamanto Market in Ghana arriveert wekelijks 15 miljoen kilo textiel (je leest het goed), waarvan 60% direct op het strand belandt omdat de kwaliteit zo slecht is dat niemand er iets mee kan. We móeten anders omgaan met wat er al is. Daarom deze Grote Upcycling Guide: een ode aan de merken die niet wachten tot het systeem verandert, maar geweldige creaties maken van items en stoffen die door anderen als afval worden gezien.

Wat is upcycling (en wat niet)?

Fashion United legt het helder uit: upcycling is het creatief hergebruiken van bestaande kleding of materialen om er iets waardevollers van te maken. Strikt genomen is het pas echt upcycling als je werkt met afgedankte kleding of producten die hun oorspronkelijke functie hebben verloren, en ze direct transformeert tot iets beters. Denk aan een jas die je maakt van oude spijkerbroeken. Upcycling is een ander proces dan recycling, waarbij het materiaal eerst wordt afgebroken tot grondstof – bijvoorbeeld een spijkerbroek die wordt vervezeld, en tot nieuw garen wordt gesponnen. Als deze vezels vervolgens worden gebruikt voor iets laagwaardigs, zoals isolatiemateriaal, spreken we van downcycling.

Pas je een kledingstuk aan tot iets beters, door het in te korten of door een paar mooie details toe te voegen, dan noem je dat reworked. Werk je met overgebleven stoffen, zoals deadstock of vintage, dan heet dat duurzaam materiaalgebruik. Deadstock is tenslotte nooit écht afval geweest: het lag gewoon stof te happen in een magazijn. Fantastisch dat het wordt gebruikt, maar technisch gezien is het iets anders dan upcyclen.

In deze Brand Guide verwerk ik niet alleen merken die oude kledingstukken omtoveren, maar ook merken gebruikte dekens, oud linnengoed of antieke stoffen een nieuw, beter leven geven. Allemaal voegen ze waarde toe –  niet alleen aan je kast, maar ook aan het gesprek over hoe je óók naar bestaande kleding kunt kijken. Sommige merken sluiten aan op trends en het is belangrijk dat zij er ook zijn: zo helpen ze modegevoelige mensen om ook duurzame stappen te zetten (da’s namelijk nogal een uitdaging in de duurzame wereld). Daarbij is het belangrijk om te beseffen dat jíj bepaalt of een geüpcycled kledingstuk ook echt duurzaam is. Ga je het voor jaren koesteren? Past het echt bij je? Enjoy!

De 19 mooiste upcycling merken en ontwerpers

Op het gebied van upcycling vind ik Duran Lantink (de splinternieuwe creative director van Jean Paul Gaultier, WAUW), Ronald van der Kemp en Tess van Zalinge fan-tas-tisch. Maar in deze guide focus ik me op ontwerpen die je daadwerkelijk kunt kopen en die dus ook voor jou toegankelijk zijn.

Rave Review
1OFF
Martan
Atelier Reservé
Fifth Origins
Peterson Stoop
Studio Bouks
ENSO Vintage
Reconsider Studio
Bloesem Vintage
Etta Studio
Atelier A Base
Aiko Studio
House of Useless
Au Coeur de Koko
Andpause
Fiasco Studio
NUTT Amsterdam
Fle Fle

Ik kreeg ook vaak Marine Serre getipt – zijn doen inderdaad aan upcycling, wat super is (en zo mooi), maar omdat ze op grote schaal opereren, van veel items een complete matenrange aanbieden en niks delen over hun productiepartners, voelt het niet goed om ze een podium te geven. De merken in deze guide werken op (zeer) kleine schaal, al dan niet inhouse, dus dat is een hele andere, veel beter controlbeerbare werkwijze.

Rave Review

Dit pionierende Stockholm based merk transformeert allerlei bestaande stoffen en kledingstukken tot moderne ontwerpen in een vaak punk-achtige esthetiek (denk: het mixen van patronen en veel ruiten). Rave Review staat erom bekend grenzen te verleggen en maakt echt unieke, vernieuwende producten – I love it. Kenmerkend zijn speelse silhouetten, verschillende lagen en het hergebruik van huishoudtextiel, zoals dekens en gordijnen. Qua prijsklasse zitten ze in het high fashion premiumsegment.

1/OFF

1/OFF is een geweldig Amsterdams-Parijs label dat vintage designerstukken transformeert tot hedendaagse mode met een eigenzinnige twist. Opgericht in 2019 door Renée van Wijngaarden, combineert het merk iconische items van o.a. Chanel, YSL en Levi’s tot unieke, handgemaakte creaties. In haar visie staat centraal dat kleding niet als wegwerpproduct wordt gezien, maar als onderdeel van een eeuwige cyclus van inspiratie. De stijl is een mix van klassiek en avant-garde, waarbij de focus ligt op commerciële items. Denk aan perfecte gecombineerde blazers, patchworkjeans en dit pak van kant waar ik al een jaar verliefd op ben. 

Martan

Één van de bekendste merken in deze Guide, en nog Nederlands ook: Martan (maar je kende ze vast al, want de helft van de BN’ers draagt ze op de rode loper en dat is geweldig en veelbelovend). Het Amsterdamse label transformeert afgedankt, luxe hotellinnen tot iconische collecties die zowel draagbaar als uitgesproken zijn. Met asymmetrische tops en prachtige jassen met touwen bewijst Martan dat upcycling en circulair denken echt een bron van creativiteit kan zijn. Met hun SS25-show opende Martan Amsterdam Fashion Week en met hun primeur op Copenhagen Fashion Week vorig jaar weten we zeker: hier gaan we nog veel van horen. ​

Atelier Reservé

Wat ik zo cool vind aan Atelier Reservé – ook bekend onder de naam Reserveboys – is met hoeveel passie en creativiteit ze te werk gaan en hun focus op luxe streetwear. Het Amsterdamse label gebruikt al sinds het begin in 2016 een mix van afgedankt textiel, onverkoopbare voorraden en vintage items. Ze hebben echt een eigen signatuur: denk denim, patchwork en oversized bombers. Ze doen het geweldig: de Reserveboys hebben al samenwerkingen met Karl Lagerfeld, Levi’s, Nijntje en New Balance op hun naam.

Fifth Origins

Dan een bijzonder en integer merk in deze Guide, met zo’n inspirerende werkwijze dat ik er wat meer over wil delen. Fifth Origins is het label van Sindhu Holla, die met haar bedrijf op een holistische manier aan verbetering van de mode-industrie bouwt. Fifth Origins werkt nauw samen met inheemse ambachtslieden – waarvan veel vrouwen – in verschillende communities, waaronder India. Traditionele weef- en borduurtechnieken worden gecombineerd met moderne ontwerpen en vooral de collectie Kantha jackets, gemaakt van vintage Kantha dekens, zijn zó mooi. Tip: ga ze ook eens passen in hun winkel (een shop-in-shop in de Local Goods Store in De Hallen) in Amsterdam, waar de kans groot is dat je Sindhu tegen het lijf loopt. Kan ze je meteen over haar mooie missie vertellen – geloof me: je bent verkocht.

Peterson Stoop

Op het gebied van het upcyclen van schoenen moet je écht even Peterson Stoop checken. Dit bijzondere Nederlandse schoenenmerk, in 2013 opgericht door Jelske Peterson en Jarah Stoop in 2013, transformeert tweedehands sneakers tot unieke, handgemaakte ontwerpen met een focus op duurzaamheid. Het resultaat: een bijzondere schoen met een sneaker bovenkant (waarvan soms zelfs prachtig gepatchworked met leer) en een nieuwe onderkant. Écht vakmanschap. In Japan schijnen ze groot fan te zijn. En terecht.

Studio Bouks

Studio Bouks is gevestigd in Tilburg en noemt zichzelf een creative space waar je niet alleen vintage en reworked items vindt, maar ook goede koffie en vintage interieur-items. Qua stijl zijn ze modern en edgy, denk aan fijne cropped blazers, gepiercede of a-symmetrische items en blouses waar een rits aan de achterkant is ingevoegd.

ENSO Vintage

Één van de mooiste en meest invloedrijke vintage stores van het moment. Andrea en Liseth, de vrouwen achter ENSO Vintage, startten in 2019 een vintage hemel  vol unieke designer-items en goed gecureerde high fashion stukken. Inmiddels heeft ENSO fysieke winkels in Amsterdam en Antwerpen en een online store, waar je ook de geüpcyclede en reworked items vindt. Ik hou van hun stijl: echt een mix van klassiek en modern, altijd met een twist die ik al jarenlang mooi vind.

Reconsider Studio

Wat ik mooi vind aan Reconsider Studio (die ik pas onlangs ontdekte via Instagram), is hoe Veerle en Britt alles zelf doen, in hun eigen atelier. Ze hebben een edgy, trendy esthetiek en reworken bestaande items, waarbij het piercen van items – zoals tassen, blazers en pantalons – iets is dat ze vaak doen. I like it.

Bloesem Vintage

Zo fijn, check ook echt Bloesem Vintage even. Deze online vintage store, die ook een prachtige fysieke winkel heeft in hartje Breda (schijnt een grote aanrader te zijn!), heeft een fijne moderne stijl én heeft ook een hele fijne reworked collectie met mooi getailleerd gemaakte vintage blouses, blazers, wrap blouses en hobo bags.

Etta Studio

Momenteel staat de website nog even op offline, maar Etta Studio kondigde aan binnenkort weer een drop te lanceren, dus houd ze in de gaten. Bij dit Nederlandse merk vind je veel edgy denim, a-symmetrische gerushte blouses en unieke gilets. Heel tof!

Atelier A Base

Ook heel fijn, de toegankelijke reworked items van Atelier A Base. Zo transformeren ze bestaande blazers door ze te croppen of asymmetrisch te maken, en ook hun denim corsetten en geüpcyclede rokjes, gemaakt van gecombineerde vintage rokken, zijn heel cool (en erg festival proof).

Aiko Studio

Bij Aiko Studio vind je prachtige geüpcyclede kasjmieren truien, vesten, bandana’s en kimono’s voor volwassenen, baby’s en kids en ik ben zó blij dat ik deze getipt kreeg op Instagram. Echt prachtig! De volledige collectie wordt handgemaakt van oude truien, jeans en kimono’s. Elk item wordt zorgvuldig gedeconstrueerd en opnieuw opgebouwd door de Belgische ontwerper Gioia Seghers. Het resultaat: tijdloze favorieten vol vakmanschap en van hoge kwaliteit.

House of Useless

House of Useless is een Nederlands slow fashion label, in 2018 opgericht door Yasmina Ajbilou. Geïnspireerd door haar moeder, die van reststoffen kleding maakte, transformeert ze vintage en overgebleven stoffen tot unieke, draagbare ontwerpen. Naast restmaterialen en deadstock werkt House of Useless veel met upcycling: zo vlogen de unieke oversized blazers met unieke, flowy mouwen altijd de deur uit op Instagram Stories. Op de website las ik dat ze een korte break nemen, maar hou ze in de gaten.

Au Coeur de Koko

Zo mooi, de handgemaakte tassen van Au Coeur de Koko, met zorg samengesteld uit vintage en antieken stoffen. Elk item is uniek en vooral de tassen met prints (zoals deze, gemaakt van een antieken tafelloper) vind ik prachtig. Founder Kootje werkt voornamelijk made to order, dus laat haar vooral weten als je iets op het oog hebt.

NUTT Amsterdam

Wil je echt een unieke blazer die met veel vakmanschap is gemaakt? NUTT Amsterdam werd in 2022 opgericht door coupeuse Esther Mutsaers, die de volledige collectie zelf ontwerpt en maakt. Daar gaat ontzettend veel tijd en kennis zitten, want waar veel andere merken één soort item maken, is bij NUTT écht alles uniek. Je kunt hier ook zelf je oude kleding doneren of een custom made blazer laten maken. Alles is echt prachtig gemaakt.

Andpause

Ik ontdekte Andpause een paar jaar geleden en daar ben ik nog steeds blij mee. Bij deze Nederlandse online vintage store vind je mooie kwaliteitsstukken van rijke materialen, goed gecureerd door founder Renée. Maar dat is niet alles: ook transformeert ze bestaande items tot unieke stuks. Denk aan een fijne cropped trenchcoat, een flowy wrap blouse of een gecombineerde blazer uit twee vintage items. Mooi!

Fiasco Studio

Mooi, de gilets van FIASCO!, de Amsterdamse upcyclingstudio van oprichter Ines, die unieke kledingstukken maakt van beschadigde kleding en deadstock stoffen. Ook organiseert ze regelmatig workshops, zoals borduren en repareren, om anderen te leren hoe ze hun eigen kleding kunnen herstellen en personaliseren. ​