Je kent het wel. Dat “waarom heb ik dat in vredesnaam óóit gekocht?”-gevoel. Een groot deel van de vrouwen doet regelmatig een miskoop. Hoe komt het toch dat we elke keer weer de fout in gaan? En, nog belangrijker, wat kunnen we er tegen doen?

Vijf jaar geleden had ik een enorme kledingkast. Ik droeg maar zo’n 20% van de stukken regelmatig en 80% droeg ik amper (of überhaupt niet). Dat waren items die ik “op zich wel leuk vond” toen ik ze kocht, maar waar ik eigenlijk niet verliefd op was. Of kledingstukken die de trendy waren en waarvan de hype alweer voorbij was. Ik deed vaak miskopen. Hoewel ik daar achteraf altijd wel van baalde, zag ik het destijds niet als een groot probleem. Ik verkocht ze tenslotte vaak weer voor een redelijk bedrag door op Marktplaats en ik verdiende voor een student genoeg om weer van alles bij te kopen. Niks aan de hand, toch? Nou ja, wél. Al die miskopen gaven namelijk veel onrust in mijn hoofd, door continu bezig te zijn met meer spullen kopen én ze vervolgens ergens kwijt te moeten in mijn kamer, en daarna weer de druk om ze door te moeten verkopen. En natuurlijk was het stiekem toch wel zonde voor mijn portemonnee. En, daar kwam ik later achter, voor de wereld. Al die rotzooi was namelijk ooit onder milieu- en mensonvriendelijke omstandigheden geproduceerd.

Tegenwoordig doe ik vrijwel geen miskopen meer. Ik denk niet alleen bewuster na over wat ik wil kopen; ook heb ik mezelf aangeleerd om patronen te herkennen in mijn miskopen en me bewust te worden van mijn valkuilen. Als je weet waar je gevoelig voor bent, kun je er tenslotte ook iets tegen dóen. Voordat ik je vraag wat jouw valkuilen en blinde vlekken zijn, helpt het je misschien om eerst de mijne te lezen. Ik heb ze op een rij gezet:

Mijn persoonlijke blinde vlekken en valkuilen bij miskopen

1.  Sale miskopen

Veel van mijn miskopen deed ik tijdens de sale. Al weken van tevoren leefde ik (via digitale nieuwsbrief spam) toe naar het moment toe dat ik los mocht, online of in de stad. Ik hield van het gevoel een goede deal te maken; veel sale items kocht ik puur en alleen omdat ze goedkoop waren. Als iets afgeprijsd was, voelde het alsof ik per definitie een goede deal maakte. Ik kocht regelmatig iets, púúr omdat het goedkoop en “best leuk” was. Uiteindelijk deed ik het bijna nooit aan.

2.  Tijdelijke trend-items

Ik was heel gevoelig voor trends. Als ik de blogger scene ermee zag lopen, wilde ik het ook. Niet per se omdat zij het óók hadden, maar omdat ik het dan zo vaak voorbij had zien komen dat het item ‘normaal’ was geworden en het dus ook heel logisch leek dat het onderdeel moest worden van mijn leven. Na een paar maanden was ik het alweer zat.

3.  “Op zich wel leuk voor erbij”

Je kent het wel, van die aankopen waar je eigenlijk helemaal niet gek op bent, maar die “misschien wel leuk zijn voor erbij”. Dat ‘prima’ blouseje, dat eigenlijk-best-wel-saaie-t-shirt of die broek die wel oké zit.  Maar hé, ze zijn goedkoop, dus éigenlijk kun je ze niet laten liggen. Toch?!! Túúrlijk wel. Zonde, niet doen.

4.  Impulsaankopen in de stad

“Gezellig even een middagje shoppen” was de dé lievelingsactiviteit van mij en m’n beste vriendin. De hele middag waren we zoet met passen in onze favoriete fast fashion ketens en thuiskomen zonder iets te kopen was een absolute no-go. On the spot liet ik mezelf meeslepen in de waan van het moment en kocht ik mezelf een ongeluk.

5.  Kortingscodes

Ook bestelde ik bijna altijd wel iets bij Asos en H&M als er een kortingscode beschikbaar was. Heel tricky waren ze; het voelde slecht om die code niet te gebruiken en dus geen goede deal te maken (net als wat ik tijdens de sale had). Maar uiteindelijk kocht ik altijd wel iets dat ik helemaal niet zo leuk vond, vooral omdat het goedkoper was.

6.  “Als ik er toch ben…”

Warenhuizen, concept stores, grote winkels… het zijn van die typische plekken waar ik vaak iets extra’s kocht “omdat ik er toch was”. Dat laatje bij de kassa met betaalbare, mooie, subtiele sieraadjes, je kent het wel. Ik shopte nooit gefocust, maar stond altijd open voor álles dat ik zag.

7.  Een emotioneel gat vullen

Mijn grootste valkuil was – en is! – emotiekopen. Als ik niet lekker in mijn vel zit, ben ik snel geneigd om iets te kopen. Puur en alleen om me heel even beter te voelen over mezelf. Even voel ik me heerlijk met iets nieuws, maar al snel voel ik me weer net zo als daarvoor: slecht en leeg.

De patronen achter mijn miskopen én mijn oplossing

In die lijst herken ik een aantal patronen; triggers waar ik gevoelig voor ben. Bijna al mijn blinde vlekken en valkuilen hebben met spontane verleidingen te maken. Er zijn bepaalde momenten die spontane aankopen bij me opwekken: de sale, een middagje shoppen en fysieke winkels. Deze probeer ik zoveel mogelijk te vermijden én tegenwoordig koop ik alleen items die ik al een tijdje (op mijn wishlist) op het oog heb. Dat zijn de items die ik echt nodig heb, die écht een toevoeging zijn op mijn garderobe en waar ik écht heel blij van word. Die prioriteer ik vervolgens en dan spaar ik ervoor. Ook het gevoel dat ik een goede deal maak, is voor mij funest. De sale, kortingscodes, acties… merken weten ons op allerlei manieren te verleiden met zogenaamde slimme deals (lees hier meer over de beïnvloeding van marketingtactieken).

Inmiddels probeer ik mezelf zoveel mogelijk te ontdoen van koopprikkels. Zo heb ik mezelf uitgeschreven voor nieuwsbrieven van merken, stap ik heel gericht een winkel in als ik een specifiek item zoek en weten vriendinnen van me dat ze me niet hoeven te vragen voor een middagje shoppen (al ga ik nog wel eens mee met mijn beste vriendin om haar te helpen shoppen, ze vindt mijn styling advies heel fijn). In plaats daarvan omring ik mezelf met inspiratie die me juist aanzet tot minimaliseren (lees er hier meer over). Zo train ik mezelf in bewuster kopen en dat heeft zijn vruchten afgeworpen. Wel is het een proces geweest; het is niet makkelijk om je oude patronen (die je over hele lange tijd hebt opgebouwd) overboord te gooien. Bewustwording ván die patronen is een eerste belangrijke stap.

Wat zijn jouw patronen en valkuilen in jouw miskopen? Zo word je je er bewust van:

Probeer ook eens na te denken over wat jóuw patronen en valkuilen in je koopgedrag zijn. Het kan je helpen om ze om te vormen naar handvatten die je kunt toepassen als je weer eens (bijna) de fout in gaat.

1. Welke soorten miskopen heb je allemaal gedaan?

Pak een pen en papier en schrijf (gewoon spontaan, in bulletpoints, alles is goed) jouw soorten miskopen onder elkaar, of benoem alle miskopen die je heb gedaan, als je dat makkelijker vindt.

Voorbeelden van soorten miskopen
•  Je moest íets kopen (niet zonder lege handen naar huis)
•  Te trendy items die je snel zat bent
•  Het stond bij iemand anders fantastisch, maar bij jou niet
•  Het ziet er goed uit, maar het zit helemaal niet lekker
•  Je had het eenmalig voor een speciale gelegenheid nodig
•  Je kocht het impulsief in de sale, maar je hebt het niet nodig
•  Je vond het zonde om een kortingscode niet te gebruiken
•  Je beloonde jezelf door te shoppen
•  Je zat slecht in je vel en je wilde jezelf oppeppen
•  Je werd in de winkel verleid – “als ik er toch ben…”-
•  Het is gemaakt van een slechte stof, het wordt snel lelijk
•  Het was goedkoop, maar de stof trekt snel scheef
•  Het is een mooi item, maar het is moeilijk te combineren
•  Je kunt het niet zelf / gemakkelijk wassen
•  Het leek je “leuk voor erbij”, maar het was te ‘mwah’
•  Het zit niet mooi
•  Het is bij nader inzien toch te opvallend
•  Of juist te saai
•  Je hebt de verkeerde maat gekocht
•  Je hield je bestelling omdat je de retourkosten te hoog vond
•  Er is één merk waar je een enorm zwak voor hebt

2. Kun je daar patronen in herkennen?

Voor mij werd het duidelijk veel soorten miskopen te maken hadden met spontane verleidingen, het idee dat ik een goede deal maakte (kortingsacties) en slecht in mijn vel zitten, waardoor ik mezelf wijs maakte dat ik me beter zou voelen als ik iets kocht. Slechte kwaliteit was gelukkig nooit zo’n issue voor me, maar bij vriendinnen hoor ik juist veel dat ze té vaak gaan voor scheeftrekkende vodjes, omdat het zo goedkoop was. Dat is een andere valkuil.

Probeer patronen te herkennen in de lijst met miskopen. Maak verbindingen. Zie je bepaalde dingen terug komen? Waar blijk je gevoelig voor? Wat zijn blinde vlekken in je koopgedrag? En waar kun je vanaf nu dus op letten?

3. Hoe kun je die patronen doorbreken?

Schrijf bij alle soorten miskopen óf de patronen erachter, wat je kunt doen om ze te doorbreken. Kun je jezelf ontdoen (of uitschrijven) van bepaalde verleidingen? Moet je gewoon niet meer in de stad komen? Mag je vanaf nu alleen nog maar kwaliteitsstoffen kopen? Moet je nadenktijd voor jezelf inbouwen op het moment dat je iets ziet dat je wilt? Moet je, als je slecht in je vel zit, iets aan de oorzaak doen, in plaats van een veel te klein pleistertje te plakken met een nieuwe aankoop? Moet je comfort vanaf nu altijd op één zetten?

Hopelijk helpt deze oefening je met meer bewustwording. Succes! 🙂

Fotocredits eerste beeld: Angela de Vlaming, duurzame fotograaf en een aanrader om mee te werken 🙂
De andere foto’s zijn eigendom van When Sara Smiles en mogen alleen met nadrukkelijke toestemming worden gebruikt.