Waarschijnlijk heb je ‘m al tientallen keren voorbij zien komen (mijn Facebooktimeline stond er vol mee), en ík ga er ook nog aandacht aan besteden: de nieuwe single van M.I.A., “Borders”. De bijbehorende videclip, waarin vluchtelingen centraal staan, kan momenteel niet meer on the spot zijn. Ik ga het niet hebben over de fan-tas-tisch gestileerde en metaforische beelden. Je moet ze zelf maar zien. Ik ga het ook niet hebben over M.I.A.’s eigen achtergrond als vluchteling. Of over de inhoud van het nummer. Wél ga ik het hebben over wat zo’n videoclip losmaakt in de media. Want jeez, wat was er veel over te doen. Mijn social media puilden uit van mensen die bewondering hadden voor de video. Zo ongeveer alle nieuwssites kopten: “M.I.A. spreekt zich kritisch uit over de aanpak van de vluchtelingencrisis”. Ook kwam ik artikelen en Facebookreacties tegen die zich kritischer over de clip uitlieten: “M.I.A. stereotypeert de vluchteling in haar nieuwste video”. “M.I.A. laat niet zien hoe verschrikkelijk het vluchtelingenleven écht is”.

En toen ik door alle negatieve reacties scrolde, schrok ik een beetje. Want wat kunnen mensen negatief doen; het lijkt wel of ze naar redenen zoeken om te kunnen zeuren. Ik zie het zo: eindelijk is er een artiest die zich actief uitlaat over deze kwestie. Iemand die in tijden van nood en crisis niet zingt over liefdesbreuken en party in the club, maar die via haar muziek een statement probeert te maken voor een betere wereld. Is het aankaarten van zo’n belangrijk probleem (in een industrie die zijn ogen hier doorgaans voor sluit) niet al een prachtig gewin op zich? Doe je het als idealist nooit goed genoeg? Is het gewoon zeiken om het zeiken? Voelt dat goed, en zo ja, waarom?

Ik heb enorm veel waardering voor M.I.A. als artiest. Haar kritische blik en haar middelvinger naar macht en autoriteit is goed voor de wereld. Bovendien… heb ik even verder gelezen. Want hoe is de clip ingestoken – wat heeft ze zélf geprobeerd te zeggen? Zo zijn expres alleen maar ‘donkere’ mannen neergezet, als symbool voor de negatieve stereotypering waarmee veel westerlingen naar vluchtelingen kijken. Ze dragen alleen dezelfde kleding, als symbool voor de anonimiteit waarin ze zich verkeren. Tegelijkertijd worden hun gezichten dichtbij gefilmd, om te illustreren dat ieder van hen zijn eigen verhaal met zich meedraagt. Ik vind dat veel artiesten én azijnpissers een voorbeeld aan haar kunnen nemen. You go, girl!