Filosofie
Over losgaan op Black Friday (en wat korting en saleshopping met je doet)

Over losgaan op Black Friday (en wat korting en saleshopping met je doet)

Jáááá!!! Morgen is het weer Black Friday en dat betekent dat we he-le-maal los mogen. Koopjesjagen! Kortingstapelen! Hoera! De meest merken en winkels houden dit weekend een enorme sale. En dat maakt veel los; fashionista’s veranderen in beesten. De sale is de periode van je principes laten gaan, jezelf laten leiden door impulsaankopen en kortetermijndenken. Pakkenwatjepakkenkan.

En dat is logisch. Het ís ontzettend moeilijk om die verdomde sale te weerstaan. En hoewel ik tegenwoordig heel bewust koop, merk ik dat het ook in míjn hoofd begint te borrelen als ik het vierletterwoord voorbij hoor komen. En ik ga heus niks kopen – geen behoefte aan – maar ik snap die kooponrust wel. Misschien is goed om, voordat je helemaal los gaat, even stil te staan bij de invloed van sale (en Black Friday) op onze eigen mindset en op merken. Die is namelijk niet mis…

 

De heftige sale, zoals we ‘m nu kennen, is een vrij nieuw fenomeen

 

Sale is een interessant fenomeen, dat vooral de afgelopen decennia écht groot is geworden. Voorheen was het voor merken nooit nodig om aan sale te doen, omdat trends elkaar veel minder snel opvolgden en er veel minder collecties werden geproduceerd. Alleen als een product écht niet meer voldeed aan de behoeftes, werd het aangeboden tegen een gereduceerde prijs. Tegenwoordig zijn er zóveel verschillende collecties en trends volgen elkaar zo snel op, dat merken snel met overproductie zitten. En omdat ze weten dat niemand hun collecties volgend seizoen nog wil, worden ze, vooral door de machtige fast fashionketens, in bodemprijzen aangeboden. 20 jaar geleden was het nog heel wat als er 30% van een item af ging; tegenwoordig vinden we minimaal 50% korting heel normaal. Ook ik merk – hoe slecht het ook is – dat ik een aanbieding van -20% helemaal niet zo interessant meer vind. Zó gewend zijn we geraakt aan extreme kortingen. Korting is geen sporadische meevaller meer; het is de norm geworden.

 

Onze salementaliteit zorgt ervoor dat merken op een groot deel van hun collectie minder winst maken. Dat prijsverschil moet natuurlijk wel doorberekend worden, en daar zijn het milieu en de kledingwerkers de dupe van.

 

Tegenwoordig weet je bijna zeker dat de complete collectie van een merk, hoe tijdloos ook, een paar maanden na de introductie (en bij de grote fast fashionketens vaak nog sneller) al in de sale hangt. En dat is voor veel mensen steeds meer een reden om, soms al anderhalve maand van tevoren, de sale af te wachten – je weet tenslotte tóch dat-ie eraan komt. Die sale-mentaliteit zorgt ervoor dat veel merken zich verplicht voelen om elk half- of kwart jaar hun collecties voor de helft aanbieden, simpelweg door de groeiende marktverzadiging en concurrentiestrijd. Ze moet al opboksen tegen de bizar lage standaardprijzen van de grote ketens; laat staan als het prijsverschil nog groter wordt. De sale-mentaliteit heeft bovendien grote invloed op de prijsmarge die merken hanteren; het feit dat ze voor een flink deel van hun collectie een veel te lage prijs krijgen, moet tenslotte ergens terugverdiend worden. Dat kan zich doorvertalen in een hogere productprijs, maar veel merken kiezen ervoor om hun eigen winstmarge gelijk te houden en te besparen in het productieproces. We weten allemaal dat het milieu en de mensen die onze kleding maken, dat prijsverschil betalen. Met goedkopere chemicaliën,  besparingen op arbeidsveiligheid en nog lagere lonen.

 

De het goede gevoel van saleshoppen en goede deals maken, werkt verslavend

 

Ook op onszelf, de consument, heeft de sale (zo heftig als we ‘m kennen) een negatieve invloed. Er zit namelijk een zeer verslavend element aan kortingkopen. Ken je die adrenalinerush als je voor een hele lage prijs een item hebt kunnen scoren dat bijna uitverkocht is? Je hebt het idee dat je een fantastische deal hebt gemaakt én je hebt op de valreep iets gekocht dat blijkbaar heel populair was. Voor je gevoel heb je “gewonnen” en dat voelt fantastisch! Het werkt verslavend.

In de sale zijn we veel sneller geneigd om spullen te kopen die we helemaal niet nodig hebben, of die we eigenlijk helemaal niet zo leuk vinden. En dat is natuurlijk allesbehalve duurzaam. Wist je dat we slechts een klein deel van onze garderobe (20%) voor 80% van de tijd dragen? En uit een onderzoek van verhuisbedrijf Movinga onder 18.000 huishoudens bleek zelfs dat 71% van onze kledingkast het afgelopen jaar onaangeraakt is geweest. Hoeveel items heb jij nog hangen met de kaartjes eraan?

De sale maakt hebberig en minder kritisch. En dat is niet goed. Niet voor jou en je garderobe, niet voor merken, niet voor de mensen die onze kleding maken en niet voor de planeet. Kijk, natuurlijk is het logisch dat producten op een gegeven moment gedateerd raken. Dat is wat trends doen en daar kunnen we nu eenmaal niet omheen. Maar hoe trendgevoeliger een item is, hoe groter de kans is dat het snel uit de mode raakt en hoe eerder het in de sale komt. Én hoe groter de kans is dat jij het snel weer zat bent.

Wees niet bang, ik ga je heus niet vertellen dat je de sale moet boycotten. Ik wil alleen dat we kritisch blijven op onze koop- en kortingshonger. Doe en koop vooral wat je wilt, maar probeer deze info in je achterhoofd te houden als je straks op koopjesjacht gaat. Denk goed na waarom je (nou écht) iets koopt, of je het wel echt nodig hebt en of je er lange tijd blij mee gaat zijn. Laat jezelf niet te makkelijk verleiden in het moment. En als je iets koopt, probeer dan te kiezen voor wat tijdlozere, kwalitatieve items waar je écht verliefd op bent en die lang meegaan.

 


 

7 vragen die je (éxtra tijdens de sale) kunnen helpen om kritischere consumeerkeuzes te maken:

1. Heb ik het echt nodig?
2. Is het echt een waardevolle toevoeging op mijn huidige garderobe?
3. Ga ik dit minimaal 30 keer dragen (zo nee, kun je er dan op een andere manier aan komen, bijvoorbeeld lenen van vrienden of via Lena Library?)
4. Is het van hoge kwaliteit, gaat het lang mee?
5. Wil ik het al meteen aan (met andere woorden: “ik ben verliefd!”)
6. Had ik het item net zo leuk gevonden als het níet in de sale was?
7. Is het gemakkelijk te onderhouden / te wassen?

Succes! 🙂

______

De beste sustainable fashion inspiratie in je inbox?

Schrijf je in voor de gratis WSS newsletter en ontvang elke twee weken het laatste nieuws uit de duurzame modewereld, inspirerende merken, kritische blikken op de kledingindustrie, brand guides, kortingscodes en ander moois. Gewoon lekker makkelijk in je mailbox 🙂